Τον Μάρτιο του 1916 στην Ευρώπη μαινόταν ο Α παγκόσμιος πόλεμος και η μάχη του Βερντέν, ενώ η Θεσσαλονίκη οχυρωμένη από τις δυνάμεις της Αντάντ άκουγε από το βάθος τα κανόνια του πολέμου να πλησιάζουν. Η πόλη μετρούσε λιγότερα από τρία χρόνια ελευθερίας από τον τουρκικό ζυγό και όμως, ήδη από το 1914 είχε κατορθώσει να γεννήσει το πρώτο της ελεύθερο αθλητικό "τέκνο", την ποδοσφαιρική ομάδα του Άρη.
(στο εξώφυλλο αγώνας κατά τη διάρκεια του Α παγκοσμίου πολέμου σε αλάνα της Θεσσαλονίκης ανάμεσα σε στρατιωτική ομάδα και ομάδα της πόλης, πιθανόν ο Άρης ή ο Ηρακλής)
Ο νηπιακός αυτός Άρης αποτελούνταν από έφηβους ποδοσφαιριστές που προσπάθησαν από την πρώτη στιγμή να φέρουν κάτι νέο στην πόλη, μια ποδοσφαιρική ομάδα που θα έπαιρνε την πρωτοκαθεδρία από τον γηραιό Ηρακλή και από τις διάφορες εβραϊκές και τουρκικές ομάδες που υπήρχαν στον χώρο. Έτσι οι πρωτοπόροι του Άρη άρχισαν να γυμνάζονται και να κλείνουν τα πρώτα τους φιλικά παιχνίδια στις αλάνες της πόλης, αφού η πόλη δεν είχε ακόμη ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο.
Πρώτοι αντίπαλοι του Άρη ήταν στρατιωτικοί σχηματισμοί από τις συμμαχικές δυνάμεις που ήταν εγκατεστημένες στην πόλη. Μονάδες πεζικού, αεροπορίας και κυρίως πολεμικά πλοία, συγκροτούσαν αξιόλογες ομάδες που ανταγωνίζονταν τις γηγενείς. Αυτοί ήταν και οι πρώτοι αντίπαλοι του Άρη: Αναφέρεται σαν πρώτος αντίπαλος ομάδα του καναδικού στρατού, ενώ ακολουθούν αγώνες με τα θωρηκτά πλοία "Έξμουθ" και "Κιγκ Τζώρτζ", που διαθέτουν αρκετά ισχυρές ομάδες και νικάνε τον Άρη. Ωστόσο ο Άρης κερδίζει σε γνώσεις και η επαφή με τα πληρώματα των πλοίων από ποδοσφαιρικά προηγμένες χώρες φέρνουν μόνο ευχάριστες και διδακτικές εμπειρίες για τους παίκτες μας.
Φωτογραφία από αγώνα του Άρη με ιταλική στρατιωτική ομάδα (από το αρχείο του Κώστα Βικελίδη)
Τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του Άρη δεν επιχειρείται καμία ποδοσφαιρική αναμέτρηση απέναντι στον Ηρακλή, την παλαιότερη και ισχυρότερη ομάδα της πόλης, ιδρυθείσα το 1908. Μάλιστα από πλευράς Ηρακλή υπάρχει μια υπεροψία απέναντι στον Άρη, το μωρό που ακόμη δεν γεννήθηκε και θέλει να μιλήσει και να περπατήσει. Για τον Άρη είχε βγει ένα παρατσούκλι: Οι παίκτες του αποκαλούνταν "μονοσάνδαλοι". Ποιά ήταν η αιτία; Λόγω της φτώχειας, οι παίκτες του Άρη αγόρασαν από έναν τσαγκάρη κάποια παπούτσια που είχαν μείνει στοκ και συνεπώς είχαν φτηνότερη τιμή. Τα παπούτσια αυτά είχαν χαρακτηριστικό γνώρισμα πως δεν είχαν δεξί και αριστερό (!), αλλά έκαναν και στα δύο πόδια! Τα υποδήματα αυτά ήταν τόσο κακής ποιότητας που συχνά χαλούσαν και οι παίκτες έμεναν με ένα παπούτσι που το φορούσαν στο πόδι με το οποίο σούταραν!
Τον Μάρτιο του 1916 όμως έφτασε η ώρα να αναμετρηθούν οι δύο ομάδες! Το παιχνίδι ορίστηκε την Κυριακή 5 Μαρτίου σε ένα γήπεδο που δεν γνωρίζουμε. Ο υπερόπτης Ηρακλής απέναντι στον φιλόδοξο Άρη, αναμετρήθηκαν στις 2:30 το μεσημέρι και ο Άρης, προς κατάπληξη όλων, κατόρθωσε και κέρδισε με 1-0, χάρη στο γκολ του ιταλικής καταγωγής παίκτη του, Σαλούστο! Επρόκειτο για μια τεράστιας ιστορικής σημασίας νίκη, που έθετε τον Άρη στην ελίτ των θεσσαλονικιών ομάδων και έδινε στον Ηρακλή ένα μάθημα, αφού έβλεπαν πλέον πως μια νέα δύναμη είχε ανατείλει στην πόλη!
Μια φωτογραφία αναμνηστική από εκείνον τον αγώνα με την ομάδα του Άρη είχε αναρτηθεί στα γραφεία του συλλόγου, και την θαύμαζαν για πολλές δεκαετίες, ωστόσο δεν κατέστη δυνατόν μέχρι σήμερα να βρεθεί από την έρευνα μου. Το παιχνίδι αναφέρουν οι εφημερίδες Φως και Μακεδονία, αλλά με άκρως τηλεγραφικό τρόπο.
Η είδηση του αγώνα από το ΦΩΣ. Το ίδιο ακριβώς κείμενο δημοσίευσε την επόμενη μέρα και η Μακεδονία
Ο Άρης στο ιστορικό αυτό παιχνίδι κατέβηκε με τους εξής παίκτες:
Τερματοφύλακας ο Δημήτρης Κωτρώτσης, αμυντικοί οι Θανάσης Παπαγεωργίου και Γρηγόρης Βλαχόπουλος. Μέσοι οι Ρούσος Ρουσιάδης, Γιάννης Πλάτσκας και Αλέκος Σκλαβούνος ή Νίκος Πριτσούλης κατά μια άλλη μαρτυρία. Επιθετικοί οι Δημ.Ιωαννίδης, Λ.Κωστίδης, Τηλέμαχος Καραγιαννίδης, Πέπο Αμπραβανέλ και ο χρυσός σκόρερ Κάρολος Σαλούστος
Με τον Ηρακλή έπαιξαν οι Τζανέτος, Ι.Σαριδάκης, Π.Σαριδάκης, Ηλ.Σαμαράς, Σ.Ηλιάδης, Καστρίτσης, Τσικρίκης, Κίτσος και Λιούντας
Το παιχνίδι αυτό που έγινε στις 5 Μαρτίου 1916 έχει τη δική του θέση στην ιστορία του ποδοσφαίρου της Θεσσαλονίκης και είναι το πρώτο από μια τεράστια σειρά παιχνιδιών ανάμεσα στις δύο ομάδες. Παιχνίδια φιλικά, επίσημα για το πρωτάθλημα της πόλης, της Βόρειας Ελλάδας, του Πανελλήνιου Πρωταθλήματος, της Α εθνικής, της Σούπερ λίγκα. Δυστυχώς το ζεύγος δεν πρόλαβε να κλείσει 100 χρόνια αναμετρήσεων, καθώς τα διάφορα προβλήματα, κυρίως οικονομικής φύσεως, έχουν απομακρύνει τον Ηρακλή από τις επαγγελματικές κατηγορίες εδώ και πάνω από δέκα χρόνια.
Κατά μια δαιμονική σύμπτωση, το τελευταίο παιχνίδι ανάμεσα στις δύο ομάδες έγινε στις 5 Μαρτίου 2011, για την 25η αγωνιστική της Σούπερ λιγκα. Έκτοτε ο Ηρακλής έχει υποβιβαστεί και παραμένει χαμηλά, ενώ και ο Άρης έκανε το ταξίδι του στα τάρταρα, επιστρέφοντας όμως δυνατός και πρωταγωνιστής.
Το 2011 ο Ηρακλής πέτυχε νίκη με το ίδιο σκορ, 0-1, ανταποδίδοντας κατά κάποιο τρόπο την ήττα του στο ματς του μακρινού 1916. Από τότε οι δύο ομάδες δεν έχουν αναμετρηθεί ούτε καν σε φιλικό επίπεδο και ευχή μου, όπως και κάθε υγειούς σκεπτόμενου φιλάθλου, είναι να επιστρέψουν οι κυανόλευκοι στη φυσική τους θέση, ώστε να δούμε μια συνέχεια των πάντοτε συναρπαστικών αγώνων που συγκλόνιζαν την πόλη μας επί δέκα περίπου δεκατίες.
Δεν μπορούμε να μην καταγράψουμε λοιπόν την 5η Μαρτίου 1916 ως μια μέρα ιστορική για τον Άρη, αφού η νίκη των "μονοσάνδαλων" επί του Ηρακλή, εδραίωσε τους κίτρινους στη συνείδηση όλων στην πόλη, ως μια ανερχόμενη δύναμη που τα επόμενα χρόνια επρόκειτο να ταράξει για τα καλά τα νερά, όχι απλά της πόλης, αλλά ολόκληρης της ποδοσφαιρικής Ελλάδας.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΕΡΜΕΝΤΖΟΓΛΟΥ
