Νοοτροπία νικητή. Αν έπρεπε να αποδώσουμε με δύο λέξεις την ψυχοσύνθεση του Γιάννη Ιωαννίδη, η παραπάνω φράση ταιριάζει γάντι.
Από το παρκέ ή από τον πάγκο, δεν έχει σημασία, ο "ξανθός" δεν ήθελε να ακούει σε καμία περίπτωση την λέξη ''ήττα''. Εκρηκτικός χαρακτήρας με ταμπεραμέντο που στο πέρασμα του χρόνου του δημιούργησε φανατικούς φίλους και φανατικούς εχθρούς.
Τα πρώτα χρόνια της ζωής του
Γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου του 1945 στην περιοχή Αγίας Τριάδας, στην Θεσσαλονίκη. Δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα του καθώς δολοφονήθηκε στην μαύρη, για την πατρίδα μας, περίοδο του εμφυλίου πολέμου.
Η σχέση του με τον αθλητισμό ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία. Το ποδόσφαιρο ήταν αυτό που τον κέρδισε στα πρώτα του χρόνια, όντας μέλος της ΑΕ Χαριλάου. Σύντομα όμως ασχολήθηκε με το μπάσκετ, άθλημα το οποίο τον έκανε πανελληνίως γνωστό.
Από μικρός ήταν οπαδός της ομάδας του Άρη. Το θράσος του και ο τσαμπουκάς ήταν αυτά που τον χαρακτήριζαν σαν άνθρωπο. Αυτά τα χαρακτηριστικά γοήτευσαν τον Ανέστη Πεταλίδη, τον πατριάρχη του Άρη και πνευματικό πατέρα του Γιάννη Ιωαννίδη. Ως αποτέλεσμα αυτού, ο Γιάννης Ιωαννίδης κατάφερε να γίνει μέλος της αντρικής ομάδας των "κίτρινων" μόλις στα 15 του χρόνια.
Ο νεαρός Γιάννης Ιωαννίδης πλάι στον Ανέστη Πεταλίδη, τον εμβληματικό προπονητή του Άρη
Ο αθλητής Γιάννης Ιωαννίδης
Κατά τα πρώτα χρόνια της καριέρας του ο Ιωαννίδης συνδύαζε τις προπονήσεις του στο γήπεδο της ΧΑΝΘ με τις σπουδές του στο τμήμα Γεωπονικής του ΑΠΘ. Υπήρξε μέλος της "αργυρής" ομάδας του Άρη κατά την δεκαετία του 1960. Και χαρακτηρίζεται ως "αργυρή" διότι αν και αποτελούταν από μεγάλα ονόματα, όπως ο Στέργιος Μπουσβάρος και ο Γιώργος Τσιτούρας, δεν κατάφερε ποτέ να κατακτήσει κάποιον τίτλο παρά τα υψηλά πλασαρίσματα της ομάδας.
Το 1965 αγωνίστηκε για πρώτη φορά με την φανέλα της εθνικής ομάδας σε αγώνα κόντρα στην Ρουμανία. Το ίδιο έτος κατέκτησε το διεθνές τουρνουά του ΒΑΟ, στο οποίο συμμετείχαν η άλλοτε πρωταθλήτρια Γιουγκοσλαβίας Μπεογκράτσκι, η Βουλγάρικη Ακαντέμικ Σόφιας, ο ΠΑΟΚ και φυσικά ο ΒΑΟ.
Την περίοδο 1965/1966 θα κατακτήσει την 2η θέση του Ελληνικού πρωταθλήματος. Μολονότι ο τίτλος κατέληξε στην ΑΕΚ, ο Άρης θα κερδίσει την έξοδο του στο Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης για 1η φορά στην ιστορία του. Εκεί κλήθηκε να αντιμετωπίσει την πανίσχυρη Μακάμπι Τελ Αβίβ.
Έτος 1965, ο Άρης νικητής στο διεθνές τουρνουά του ΒΑΟ. Ο Γιάννης Ιωαννίδης διακρίνεται στην μέση. Από αριστερά διακρίνονται οι: Χατζησταύρου, Χατζόπουλος, Πεταλίδης, Μπουσβάρος, Γρηγοριάδης, Σουντουλίδης, Κατριός, Τσατσάνης
Θα αγωνιστεί και στους δύο αγώνες κόντρα στην "ομάδα του λαού" όπου και θα πετύχει 17 και 11 πόντους αντίστοιχα (ήττα στον 1ο αγώνα στο Ισραήλ με 101-71, νίκη στον επαναληπτικό με 91-71).
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο Άρης πέρασε μια μικρή περίοδο κάμψης. Ωστόσο η έλευση των Χάρη Παπαγεωργίου και Βαγγέλη Αλεξανδρή το 1971 αναβάθμισαν σύντομα τον ρόλο των "κίτρινων". Οι Θεσσαλονικείς κινήθηκαν από τα μέσα της δεκαετία του 1970 και μετά σε υψηλές πτήσεις με τον Γιάννη Ιωαννίδη να συνεχίζει να έχει ρόλο πρωταγωνιστή. Έως το 1978 πέτυχε συνολικά 4970 πόντους σε 19 χρόνια εντυπωσιακής καριέρας.
Γιάννης Ιωαννίδης και Βαγγέλης Αλεξανδρής πανηγυρίζουν μια εκτός έδρας νίκη επί του Παναθηναϊκού (1978)
Από το παρκέ στον πάγκο
Από το τέλος της σεζόν 1977/1978 είχε αποφασίσει να βάλει τέλος στην καριέρα του. Υπό την εισήγηση του Ανέστη Πεταλίδη ξεκίνησε η ενασχόληση του με την προπονητική του καριέρα στην ομάδα του τμήματος Γεωπονικής του ΑΠΘ.
Ο Ιωαννίδης εκτός από την νοοτροπία νικητή φημιζόταν για την οξυδέρκεια του και για την εξυπνάδα του. Γνωστή έχει μείνει η ιστορία από την εποχή που ήταν προπονητής της σχολής του: Σύμφωνα με την αφήγηση των παλιότερων ο "ξανθός" γνωρίζοντας ότι η ομάδα του ήταν αδύνατον να κερδίσει την ομάδα μιας άλλης σχολής, προκαλούσε -και έπεισε τελικά- τους αντιπάλους ότι ο αγώνας ήταν την Κυριακή. Φυσικά ο αγώνας ήταν προγραμματισμένος για το Σάββατο με αποτέλεσμα η ομάδα του να κερδίσει τον αγώνα στα χαρτιά.
Η κατάκτηση της κορυφής
Στα μέσα του 1978 δέχθηκε με χαρά την πρόταση του ΑΣ Άρη να αναλάβει τον πάγκο των "κίτρινων"παρότι ήταν μόλις 33 ετών. Δημιούργησε μια αμιγώς Ελληνική ομάδα (εξαιτίας των περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων του Άρη) και μέσω του πνεύματος νικητή που μετέφερε στους παίκτες του, κατάφερε να κατακτήσει το πρωτάθλημα Ελλάδας για 1η φορά μετά από 49 χρόνια.
Πρωταθλητής Ελλάδας 1979
Αυτή η κατάκτηση ισοδυναμούσε με άθλο εκείνα τα χρόνια και έδωσε το έναυσμα στους παράγοντες του Άρη να αρχίσουν επενδύουν μεγάλα χρηματικά ποσά και να λειτουργούν σε επαγγελματικά πλαίσια.
Το αποτυχημένο πέρασμα στην εθνική ομάδα και η επιστροφή στον Άρη
Αμέσως μετά την επιτυχία του 1979 η ΕΟΚ πρότεινε στον Ιωαννίδη να αναλάβει την εθνική ομάδα. Η 1η του θητεία στην "γαλανόλευκη" δεν στέφθηκε με επιτυχία. Η εθνική ομάδα πραγματοποίησε κάκιστη πορεία στο Ευρωμπάσκετ του 1981 ενώ δεν προκρίθηκε καν στα τελικά του Μουντομπάσκετ 1982. Η 2η αποτυχία σήμανε και το τέλος της 1ης θητείας του στην εθνική ομάδα. Η επιστροφή στον Άρη ήταν μονόδρομος.
Επέστρεψε στους Θεσσαλονικείς την σεζόν 1982/1983 διαδεχόμενος τον Ντούσαν Ίβκοβιτς. Εκεί συνάντησε τον Νίκο Γκάλη ο οποίος ήδη είχε εξελιχθεί σε δεινό σκόρερ. 2η (συνολικά) χρονιά στον Άρη και 2ο πρωτάθλημα για τον "ξανθό" σαν προπονητή. Η επόμενη σεζόν (1983/1984) είχε πικρό τέλος με την ομάδα της συμπρωτεύουσας να χάνει το πρωτάθλημα από τον Παναθηναϊκό και το κύπελλο από τον ΠΑΟΚ μέσα σε μία εβδομάδα.
Αυτές οι απώλειες προκάλεσαν το αίσθημα εκδίκησης του Ιωαννίδη. Διακαής του πόθος; Ο Παναγιώτης Γιαννάκης του Ιωνικού Νικαίας. Με μία μεταγραφή που έμοιαζε με ''κλοπή'', καθώς ο Γιαννάκης όδευε προς την ΑΕΚ, ο Ιωαννίδης διέθετε πλέον στα χέρια του δύο φονικά όπλα, τον Γκάλη και τον Γιαννάκη. Με αυτούς τους δύο δημιούργησε το καλύτερο δίδυμο της Ευρώπης.
Η δυναστεία του Άρη γίνεται πραγματικότητα και ο Ιωαννίδης αρχηγός του "αυτοκράτορα"
Από την σεζόν 1984/1985 και για τα επόμενα χρόνια ο Άρης ήταν ανίκητος εντός συνόρων. Ο Ιωαννίδης δημιούργησε την κορυφαία ομάδα του 20ου αιώνα στο Ελληνικό μπάσκετ προσθέτοντας το 1986 τον Λευτέρη Σούμποτιτς.
Κατάφερε μέσω της πειθαρχίας του να επιβάλλει τις ισορροπίες ανάμεσα στους δύο μεγαλύτερους σούπερ σταρ του Ελληνικού μπάσκετ και να δώσει στους υπόλοιπους παίκτες να καταλάβουν πλήρως τον ρόλο τους. Προσέγγιζε τους παίκτες του με τον δικό του προφορικό λόγο, καμιά φορά στα όρια της σκληρότητας και της υπερβολής. Όλοι τον υπάκουαν σαν στρατάρχη και κανένας δεν μπορούσε να του φέρει αντίρρηση.
Δίνοντας οδηγίες σε κάποιο τάιμ άουτ στον Νίκο Γκάλη
Ήταν επίσης και πολύ προληπτικός: Φορούσε επί σειρά ετών το ίδιο σακάκι το οποίο ο ίδιος θεωρούσε γούρικο. Δεν άφηνε ποτέ κανέναν να αγγίξει τον αναπτήρα του με το οποίο άναβε πάντα ένα τσιγάρο πριν τους αγώνες. Στο final-4 της Γάνδης το 1988 "τρελάθηκε" όταν αντίκρισε στο θυρεό του ξενοδοχείου μια μαύρη γάτα, σημάδι που κατά τον ίδιο θεωρήθηκε ως ένας από τους λόγους αποτυχίας στους δύο αγώνες στο "Φλάντερς Έξπο" της Βελγικής πόλης.
Ο Ιωαννίδης είναι ιδιαίτερα θρήσκος ωστόσο σε μερικές περιπτώσεις "πιάστηκε" σε τάιμ άουτ να υβρίζει τα θεία. Επιπλέον συχνές ήταν και οι εκρήξεις του προς τους διαιτητές όταν θεωρούσε πως αδικούσαν τις ομάδες του. Για τον Γιάννη Ιωαννίδη μπορούν να γραφούν και να ειπωθούν αμέτρητες ιστορίες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα χρόνια του στον καλύτερο Άρη όλων των εποχών ήταν το απόλυτο αφεντικό.
Ο Παναγιώτης Γιαννάκης και ο Γιάννης Ιωαννίδης σε κάποιο τάιμ άουτ. Στο φόντο αριστερά διακρίνεται ο αείμνηστος Μάκης Νάτσης.
Η αποχώρηση από τον Άρη και η κάθοδος στην Αθήνα
Οι "κίτρινοι" έπαιζαν χωρίς αντίπαλο εντός συνόρων ενώ στην Ευρώπη αποτελούσαν μια από τις καλύτερες ομάδες. Ωστόσο κάθε όμορφη ιστορία έχει δυστυχώς και το τέλος της. Μετά την λήξη της σεζόν 1989/1990 ο Ιωαννίδης ήρθε σε σύγκρουση με την τότε διοίκηση του ''αυτοκράτορα''.
Στην πραγματικότητα την απόφαση του να φύγει από την ομάδα την είχε πάρει πριν τελειώσει η σεζόν και αιτία υπήρξαν τα οικονομικά προβλήματα που έκαναν την εμφάνιση τους στον σύλλογο. Κάθισε στον πάγκο για τελευταία φορά στον νικηφόρο τελικό κυπέλλου Ελλάδας στο ΣΕΦ κόντρα στον ΠΑΟΚ (75-62) στις 21 Μαΐου του 1990.
Ο Ιωαννίδης προσέφερε συνολικά στον Άρη 8 πρωταθλήματα Ελλάδας (1979, 1983, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990), 5 κύπελλα Ελλάδας (1985, 1987, 1988, 1989, 1990) και τον οδήγησε σε τρία final-4 του κυπέλλου πρωταθλητριών (Γάνδη 1988, Μόναχο 1989, Σαραγόσα 1990)
Με τον Λάζαρο Λέσιτς στις "τελευταίες" του μέρες στην Θεσσαλονίκη
Η κάθοδος και η προπονητική καριέρα στην Αθήνα
Το τέλος της δυναστείας του Άρη το 1993 σήμανε την αντίστοιχη έναρξη της δυναστείας του Ολυμπιακού του Σωκράτη Κόκκαλη. Αναγεννητής των Πειραιωτών υπήρξε φυσικά ο Ιωαννίδης ο οποίος πριν αναλάβει τους ερυθρόλευκους επέβαλλε τα δικά του ''θέλω''. Μετέφερε την ομάδα από το Παπαστράτειο στο ΣΕΦ και κατάφερε να φέρει στους "ερυθρόλευκους" τον Ζάρκο Πάσπαλι. Κύριο γνώρισμα του Ολυμπιακού εκείνων των ετών υπήρξε η προσήλωση στην σκληρή άμυνα.
Η ομάδα του Πειραιά έως και το 1996 (όταν και αποχώρησε ο Ιωαννίδης) κατέκτησε 4 πρωταθλήματα Ελλάδας (1993, 1994, 1995, 1996), 1 κύπελλο Ελλάδας (1994) ενώ η Μπανταλόνα και η Ρεάλ Μαδρίτης του στέρησαν σε δύο τελικούς το τρόπαιο του πρωταθλητή Ευρώπης (Τελ Αβίβ 1994, Σαραγόσα 1995). Κέρδισε με το παραπάνω τον σεβασμό των οπαδών του Ολυμπιακού οι οποίοι τον λάτρεψαν παράφορα.
Αρχιτέκτονας του μεγάλου Ολυμπιακού των 1990s
Αμέσως μετά τον Ολυμπιακό ανέλαβε τον πάγκο της ΑΕΚ, όπου και επιχείρησε την αναγέννηση του "δικεφάλου". Το 1998 η Κίντερ Μπολόνια θα του στερούσε την τελευταία του ευκαιρία για ένα κύπελλο πρωταθλητριών στο final-4 της Βαρκελώνης (ήττα με 58-44 στον τελικό).
Νωρίτερα μέσα στην σεζόν, η ΑΕΚ στο Αλεξάνδρειο θα αντιμετώπιζε την παλιά του ομάδα, τον Άρη, στον τελικό κυπέλλου Ελλάδας. Παρότι η ομάδα της Θεσσαλονίκης κατέβαινε αποδεκατισμένη, κατόρθωσε και νίκησε την ΑΕΚ με 71-68. Ο Ιωαννίδης μετά τον τελικό ξέσπασε κατά πάντων σε μια από τις πλέον γνωστές εκρήξεις του. Αυτό το σκηνικό αποτέλεσε αφορμή για τους "ΑΜΑΝ'' να δημιουργήσουν ένα από τα πιο πετυχημένα τους σκετσάκια.
Ο Γιάννης Ιωαννίδης σαν προπονητής της ΑΕΚ
Το 1999 επέστρεψε για μία σεζόν στον Ολυμπιακό χωρίς όμως να ξαναβρεί την χημεία που είχε παλιότερα με τον Σωκράτη Κόκκαλη. Η τελευταία του παρουσία σε πάγκους ήταν με την εθνική ομάδα στο Ευρωμπάσκετ του 2003 στην Σουηδία. Η εθνική κατετάγη 5η και σκοπός του ήταν να οδηγήσει την "γαλανόλευκη" στους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004. Το σχέδιο όμως "κόλλησε" καθώς ο ίδιος είχε αποφασίσει να εμπλακεί με την πολιτική.
Η ενασχόληση με την πολιτική και τα τελευταία χρόνια
Εκλέχθηκε βουλευτής στην Α' περιφέρεια Θεσσαλονίκης το 2004 με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Το 2007 διορίστηκε υφυπουργός πολιτισμού αρμόδιος σε θέματα αθλητισμού, θέση την οποία κράτησε έως το 2009. Μέσα από την ίδια θέση υπηρέτησε στο Ελληνικό κοινοβούλιο και την περίοδο 2012-2013. Παρέμεινε βουλευτής έως το 2015 όταν και λόγω της προχωρημένης ηλικίας του αποσύρθηκε από την πολιτική σκηνή.
Ο Άρης υπήρξε πάντα ο μεγάλος του έρωτας. Ωστόσο η σχέση του με τον κόσμο των ''κίτρινων'' πέρασε από πάρα πολλές δύσκολες στιγμές από την στιγμή που κατηφόρισε στην πρωτεύουσα. Χαρακτηριστική ήταν και η 1η επιστροφή του σαν αντίπαλος του Άρη στο Αλεξάνδρειο το 1991, όταν και ο κόσμος στις κερκίδες αντέδρασε ποικιλοτρόπως.
Ωστόσο ο χρόνος τα γιατρεύει όλα και πλέον οι σχέσεις με τον Άρη είναι άριστες. Στο ημίχρονο του αγώνα με τον Πανιώνιο την σεζόν 2018/2019, ο Γιάννης Ιωαννίδης, εμφανώς καταβεβλημένος από το πέρασμα του χρόνου, συγκίνησε με τον λόγο που έβγαλε και τιμήθηκε μαζί με την υπόλοιπη ομάδα του 1979 για τα 40 χρόνια από το 2ο πρωτάθλημα του συλλόγου.
Ο Γιάννης Ιωαννίδης είναι συνώνυμο της νίκης. Αποτελεί τον πιο πετυχημένο Έλληνα προπονητή. Όχι μόνο του Άρη αλλά και ολόκληρου του πρωταθλήματος. Σε σύνολο 490 αγώνων πέτυχε 418 νίκες, ποσοστό νικών δηλαδή λίγο παραπάνω από το 85%. Είναι ο πολυνίκης του Ελληνικού πρωταθλήματος με 12 τίτλους (επίδοση που πλησίασε μόνο ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς).
Παρότι δεν κατόρθωσε να κατακτήσει ποτέ του Ευρωπαϊκό τρόπαιο (αν και συμμετείχε σε 6 final-4 Κυπέλλου Πρωταθλητριών) αυτό ελάχιστα μειώνει την υστεροφημία του και την βαριά κληρονομιά που άφησε σε όποια ομάδα και αν πέρασε. Αναμφίβολα ο προπονητής που απασχόλησε όσο ελάχιστοι τους μπασκετικούς κύκλους και λατρεύτηκε παράφορα (και μισήθηκε για κάποια χρόνια) όσο σχεδόν κανείς στην οικογένεια του Άρη.
Δυστυχώς ο Γιάννης Ιωαννίδης δεν είναι πια μαζί μας. Ο Ξανθός "έφυγε" στις 4 Οκτωβρίου 2023, μετά από πολυετή μάχη με την άνοια. Η απώλειά του είναι από τις μεγαλύτερες που έχει υποστεί ο κόσμος του Άρη και δυστυχώς θα πρέπει να τον θυμόμαστε μόνο μέσω της ανάμνησης των έργων και των ημερών του...
