Ο Νίκος Χρηστίδης είναι ίσως ο καλύτερος τερματοφύλακας που κάθισε κάτω από τα δοκάρια του Άρη. Εύστροφος και πολυγνώστης, είναι η απόλαυση του συνομιλητή του σε κάθε είδους συζήτηση. Έχουμε κάτσει πολλές φορές στο ίδιο τραπέζι και έχουμε συζητήσει άπειρες φορές τα ποδοσφαιρικά θέματα της εποχής του, και όχι μόνο. Η συζήτηση όμως που κάναμε πριν λίγους μήνες στο sports cafe του γηπέδου Βικελίδης ήταν λίγο διαφορετική, αφού ο Νίκος μας μίλησε για πολλά πράγματα που δεν είχαμε θίξει στις παλιότερες συναντήσεις μας:
Τον Δεκέμβριο του 2018 βραβευτήκατε από τον Ερασιτέχνη Άρη για τη συνολική προσφορά σας στην ομάδα, ενώ τον Ιανουάριο του 2019 βραβευτήκατε επίσης από την ΕΠΣΜ. Παρότι τα χρόνια πέρασαν οι άνθρωποι του ποδοσφαίρου δεν σας ξεχνάνε. Τι σημαίνει αυτό για εσάς:
Είναι η αναγνώριση για αυτά που πρόσφερα στο ποδόσφαιρο. Είναι αυτό που αξίζει περισσότερο στη ζωή ενός αθλητή, πολύ πιο επάνω από κάθε χρηματικό έπαθλο. Ξεκίνησες κάνοντας την καλύτερη ερώτηση. Στη ζωή ότι και αν κάνει κάποιος, αν δε νιώσει την αγάπη και το ενδιαφέρον του κόσμου, ακόμη και μετά από τόσα χρόνια, δεν έχει πετύχει τίποτα! Τίποτα δεν αξίζει περισσότερο από το να μη σε ξεχνάει ο κόσμος. Η αγάπη των απλών φιλάθλων, είναι κάτι δικό σου, κάτι που το κέρδισες με την προσφορά σου στα γήπεδα, με το ήθος και το ταλέντο σου, κάτι που κανένας δεν μπορεί να στο πάρει και φυσικά που δεν έχει τιμή!
- Έχουμε μιλήσει αρκετές φορές, αλλά δεν έχουμε εστιάσει στο ξεκίνημα σας, στο πως ο Νίκος Χρηστίδης πήγε στον Άρη και έγινε αυτός που έγινε. Γιατί στον Άρη και γιατί τερματοφύλακας;
- Πάντα αγαπούσα το ποδόσφαιρο. Ο πατέρας μου ήταν φανατικός αρειανός και θυμάμαι από την ηλικία των 7 ετών να πηγαίνω μαζί του στο γήπεδο, στο νεόκτιστο Χαριλάου. Η εικόνα των παικτών με τις στολές του με μάγευε, ήταν κάτι σαν ήρωες για εμένα που ρωτούσα τον πατέρα μου πληροφορίες για τον καθένα. Στο σχολείο μου είχαμε μια αυλή που φυσικά ήταν το γήπεδο μας. Στη μια πλευρά μάλιστα τα δέντρα ήταν τα δοκάρια. Εκεί παίζαμε καθημερινά, αλλά εγώ δεν ήμουν τόσο καλός μέσα. Μια μέρα θυμάμαι πως η μητέρα του τερματοφύλακα μας ήρθε και τον άρπαξε από τα μαλλιά παίρνοντας τον σπίτι. Τότε μου δόθηκε η θέση του. Πριν τελειώσει ο αγώνας, είχα χρηστεί ο καλύτερος τερματοφύλακας του σχολείου! Σιγά σιγά απέκτησα φήμη εκτός σχολείου, σε όλη την περιοχή από Φάληρο έως Παπάφη! Σύντομα ήρθαν να με δούνε άνθρωποι από τον παοκ, αλλά λόγω της κιτρινόμαυρης «καταγωγής» μου δεν δώσαμε σημασία. Όταν όμως ήρθε ο ίδιος ο προπονητής του παοκ, ο γνωστός Βίλι τότε κολακεύτηκα και πήγα να προπονηθώ μαζί τους. Μου πρότειναν τότε να υπογράψω δελτίο, αλλά τη μία ο καιρός ήταν κακός και δεν έγινε προπόνηση, την άλλη έλειπε ο Βίλι και έτσι δεν υπέγραψα. Τότε μαθαίνει ο πατέρας μου πως ο Κλεάνθης Βικελίδης ανέλαβε να συγκροτήσει ομάδα τσικό του Άρη. Δεν χρειάστηκε να το σκεφτούμε πολύ αφού το «αίμα» μας τραβούσε προς το Χαριλάου! Από τους πρώτους που γνώρισα ήταν ο Καλτέκης, παλιός ποδοσφαιριστής, προπονητής και όταν πήγα υπεύθυνος των αποδυτηρίων, ένας εξαιρετικός κύριος που κρατούσε σε τάξη τα πάντα. Βέβαια τα πρώτα μου παπούτσια ήταν τρύπια, καθότι ήταν «ανακυκλωμένα», αλλά σιγά σιγά ξεπέρασα τα προβλήματα και αφοσιώθηκα στις προπονήσεις μου. Ο Κλεάνθης Βικελίδης ήταν μια τεράστια προσωπικότητα, ένας άνθρωπος που περιέβαλε με αγάπη όλα τα παιδιά. Μας έδινε κίνητρα στα παιχνίδι προπονήσεως, προσφέροντας ως έπαθλο ρίκια, φρούτα που έπαιρνε από έναν φίλο του μανάβη. Βέβαια στο τέλος τρώγανε όλοι, νικητές και ηττημένοι! Αυτό ήταν και το πρώτο μου πριμ! Θυμάμαι πως στον χώρο του γηπέδου υπήρχαν τρία βαρέλια γεμάτα νερό, τα δύο ήταν για να πλυθούμε μετά την προπόνηση ενώ στο τρίτο έμπαινε μέσα ο Κλεάνθης, προκαλώντας την ευθυμία όλων των παραβρισκόμενων! Στο Άρη πήγα το καλοκαίρι του 1956 αλλά δελτίο υπέγραψα τον Φεβρουάριο του 1958!
- Όταν πήγα στην ομάδα ινδάλματα μου ήταν ο Ηρακλής Γκαντίνας, ο Αχπαρίδης και μετά ο Βαγγέλης Πετράκης που ήταν πιο ποιοτικός.
- Πως ήταν τα πρώτα χρόνια; Πότε μεταπηδήσατε στην Α ομάδα;
- Τα πρώτα χρόνια ήταν όμορφα, μια γλυκιά ανάμνηση. Θυμάμαι τα πρώτα ταξίδια εκτός πόλης με τα τσικό και την εφηβική. Το να ταξιδεύσεις τότε εκτός Θεσσαλονίκης ήταν ένα σπουδαίο θέλγητρο, μια περιπέτεια. Έστω κι αν εμείς πηγαίναμε απλά μέχρι τη Βέροια, την Καβάλα ή τη Δράμα. Αυτά τα ταξίδια μας φαίνονταν μια σπουδαία υπόθεση! Όταν δημιουργήθηκε η εφηβική ομάδα παίξαμε λίγα παιχνίδια, κερδίζοντας κάθε αντίπαλο μας. Σχεδόν άμεσα πέρασα στην Α ομάδα όπου ήμουν τρίτος τερματοφύλακας έχοντας μπροστά τους Πετράκη και Παντελάκο. Μάλιστα τη σεζόν 1961-62, όταν ο Πετράκης είχε τιμωρηθεί και ο Παντελάκος είχε χτυπήσει, βρέθηκα στη θέση του βασικού παίζοντας σε 5 παιχνίδια και αφήνοντας άριστες εντυπώσεις. Από το 1963-64 και μετά έπαιζα πιο συχνά, μοιραζόμενος τη θέση με τον Παντελάκο για αρκετά χρόνια. Τη συνέχεια την ξέρετε!
Πολλοί αξιόλογοι παίκτες βρεθήκατε σχεδόν ταυτόχρονα στην Α ομάδα και γράψατε τη δική σας ιστορία παίζοντας μαζί μέχρι περίπου τα μέσα της δεκαετίας του 70. Ισχύει πως ήσασταν σαν οικογένεια; Τι σχέσεις είχατε με τους συμπαίκτες σας;
- Σίγουρα οι παίκτες που ξεπήδησαν το 1963 ήταν και ο βασικός κορμός της ομάδας του 1970. Με την προσθήκη κάποιων σπουδαίων ποδοσφαιριστών όπως του Συρόπουλου, του Δεμίρη, του Παπαϊωάννου και άλλων, ο Άρης δυνάμωσε και πρωταγωνίστησε στο ελληνικό ποδόσφαιρο ιδιαίτερα μετά το 1967. Εγώ συνδέθηκα πολύ με τον Βασίλη Ψηφίδη, γνωριστήκαμε οικογενειακά με όλα τα μέλη της οικογένειας του και μέχρι σήμερα είμαστε πολύ καλοί φίλοι. Εξαιρετική φιλιά είχα και με τον Στέφανο Δεμίρη, με τον οποίο είχα και επαγγελματική δραστηριότητα ως συνεταίροι. Ο Στέφανος, που δυστυχώς δεν βρίσκεται στη ζωή, ήταν το πρώτο αυθεντικό ταλέντο που έπαιξε ποδόσφαιρο στην πόλη μας, ένας σπουδαίος μπαλαδόρος που όμως αδίκησε τον εαυτό του και δεν έπαιξε στο πολύ υψηλό επίπεδο για το οποίο είχε τις δυνατότητες. Ένας άλλος παίκτης που πέρασε από τον Άρη και αναμφίβολα είναι ο μεγαλύτερος Έλληνας ποδοσφαιριστής όλων των εποχών ήταν ο Τάκης Λουκανίδης. Ήταν αυτό που έλειπε από την ομάδα, μια πατρική φιγούρα που ενέπνευσε σεβασμό σε όλους μας, αλλά κυρίως μας «έβγαλε» την αυτοπεποίθηση που είχαμε μέσα μας αλλά δεν το καταλαβαίναμε!
Η μακροχρόνια παραμονή στην ομάδα τόσων παικτών δημιούργησε σίγουρα ένα είδος αδερφικής σχέσης με τους συμπαίκτες μας, με τους οποίους δημιουργήσαμε δεσμούς φιλίας που οι περισσότεροι διατηρούνται μέχρι σήμερα.
Έχω ακούσει από συμπαίκτες σας πως κάνατε πολύ καλύτερη αθλητική ζωή από τους περισσότερους, πως πίνατε λιγότερο και γενικά ήσασταν πρότυπο επαγγελματία. Τι έχετε να πείτε για αυτό;
Όταν υπηρετούσα στην αεροπορία για ένα διάστημα βρέθηκα στην Αθήνα. Εκεί έκανα προπονήσεις με τον Απόλλωνα και κυρίως με τον Πανιώνιο γιατί δεν ήθελα να χάσω τη φόρμα μου. Ο Πανιώνιος είχε έναν Ούγγρο προπονητή που τους έβγαζε κυριολεκτικά το λάδι. Κι όμως ο Άρης ήταν πολύ καλύτερη ομάδα από τους νεοσμυρνιώτες, αλλά οι προπονήσεις μας δεν έφταναν ούτε στα μισά του Πανιωνίου! Σκέφτηκα λοιπόν, πόσο καλύτεροι θα ήμασταν αν προπονούμασταν όσο οι Αθηναίοι και που θα μπορούσαμε να φτάσουμε! Από τότε φρόντισα και εγώ, τουλάχιστον σε ατομική επίπεδο, να ζορίζω τον εαυτό μου σε μεγαλύτερο βαθμό και γενικά να προσέχω. Θα μιλήσω λίγο για κάποιους προπονητές που είχα. Ο Ιταλός Τρεβιζάν ήταν ένα ανέκδοτο, είχε περισσότερη έγνοια να φαίνεται όμορφος παρά να προπονεί την ομάδα. Με τον Πάλφι η ομάδα ανέβηκε επίπεδο. Η σοβαρότητα, η πειθαρχία που επέβαλε και οι ικανότητες του, ανέβασαν όντως επίπεδο τον Άρη που έβαλε τις βάσεις για κάτι καλύτερο. Ο Κορέιρα είχε πολύ λιγότερες γνώσεις και ικανότητες, έκανε όμως κάτι που έφερε καρπούς στην ομάδα: Πήρε ένα σύνολο με πλούσιο ταλέντο και τους άφησε να παίξουν ελεύθερα. Οι παίκτες νιώθοντας απελευθερωμένοι, απέδωσαν καλύτερα και έφεραν την ομάδα πολύ ψηλότερα! Ο Τσίριτς από την άλλη ήταν ο καλύτερα καταρτισμένος από όλους τους προπονητές μέχρι τότε, έχοντας δουλέψει σε μεγάλους συλλόγους. Ήταν σοβαρός, με πολύ καλή προπόνηση που στόχευε να εκμεταλλευτεί τις ικανότητες μας στο έπακρο. Οτιδήποτε έκανε είχε ένα σκοπό και ανέβασε την ομάδα πολύ ψηλά, δίνοντας το κύπελλο Ελλάδας για πρώτη και τελευταία φορά στον Άρη.
Τι μπορείτε να μας πείτε από τον Άρη των χρόνων σας. Τι σας έχει μείνει;
Τα πράγματα που έχω κρατήσει από τον Άρη είναι πάρα πολλά και δεν μπορούνε να περικλειστούνε στα πλαίσια μιας συνέντευξης καθώς θα μπορούσα να μιλάω για μέρες. Να τονίσω κάποια πράγματα που είναι λιγότερο γνωστά, αλλά θα έπρεπε να ξέρει ο κάθε αρειανός. Ο Άρης σαν σύλλογος ήταν πρωτοπόρος σε πολλά πράγματα και υπερείχε από τους υπόλοιπους συλλόγους. Για παράδειγμα θυμάμαι πως ο Άρης ήταν από τις πρώτες ομάδες που καθιέρωσαν ένα είδους συσσιτίου για τους αθλητές του, που δινόταν με τη μορφή γευμάτων στη Λέσχη του συλλόγου, στην οδό Βασιλίσσης Όλγας. Επίσης μπορώ να πω πως είχαμε έναν καλό μισθό, αφού όταν θεσπίστηκε ο πίνακας αμειβομένων ποδοσφαιριστών, στα τέλη της δεκαετίας του ’60, λαμβάναμε περίπου 6.000 δραχμές μηνιαίως, ποσό που ήταν κατά πολύ ανώτερο από τον μισθό ενός δημοσίου υπαλλήλου της εποχής. Ο Άρης από το 1967 και μετά είχε ασφαλισμένους του ποδοσφαιριστές του και μας κολλούσε ένσημα, πράγμα που λίγοι άλλοι σύλλογοι πρόσφεραν στους αθλητές τους. Χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια για να ιδρυθεί ο ΠΣΑΠ, του οποίου ήμουν από τα ιδρυτικά στελέχη, και να προχωρήσει το ελληνικό ποδόσφαιρο προς την επαγγελματοποίηση. Ο Άρης όμως είχε κάνει τα πρώτα βήματα μόνος του, πολύ νωρίτερα!
Το σημαντικότερο επίτευγμα μου ως ποδοσφαιριστής του Άρη ήταν η κατάκτηση του κυπέλλου της Ελλάδας το 1970, πράγμα που έμεινε χαραγμένο μέσα μου, αλλά δυστυχώς αποτέλεσε ένα όριο το οποίο δεν ξεπεράσαμε ως ομάδα.
Μιλήστε μου για το κύπελλο του 1970 καθώς φέτος κλείνουν 50 χρόνια από την κατάκτηση του.
Το 1969-70 με την καθοδήγηση του Τσίριτς η ομάδα μας ήταν αναμφίβολα από τις καλύτερες στη χώρα. Η ανωτερότητα αυτή επιβραβεύτηκε με την κατάκτηση του κυπέλλου Ελλάδας, επιτυχία που μας έφερε στην κορυφή.
Όλα ξεκίνησαν από την Πάτρα όπου αντιμετωπίσαμε μια σκληροτράχηλη ομάδα της Β εθνικής, τον Πατραϊκό. Στη συνέχεια αποκλείσαμε τον πρωτοπόρο και μετέπειτα πρωταθλητή Παναθηναϊκό, μια πολύ ισχυρή ομάδα, νικώντας της στην έδρα μας με 2-1. Ήταν ένα παιχνίδι πολύ δύσκολο, αλλά σαν παίκτες ψάχναμε να κάνουμε τη διαφορά και εκείνη την ημέρα το καταφέραμε και τον αποκλείσαμε. Στη συνέχεια κάναμε δύο εκτός έδρας νίκες, με Καλλιθέα και στο Καραϊσκάκη με τον Ολυμπιακό και περάσαμε στον τελικό. Εκεί ο παοκ δεν είχε καμία τύχη, καθώς ήμασταν πολύ ανώτεροι και πήραμε δίκαια το τρόπαιο.
Θα ήθελα να πω κάποια πράγματα για τη διαχείριση εκείνης της επιτυχίας και γιατί δεν μπορέσαμε να εκμεταλλευτούμε την κατάκτηση του τροπαίου και την πολύ καλή ομάδα που είχαμε τότε ώστε να συνεχίσουμε να έχουμε επιτυχίες. Καθ’ όλη τη δεκαετία του 60, αλλά και μετά, υπήρχε ένας άτυπος διαγωνισμός ανάμεσα στον παοκ και τον Άρη για το ποιος θα ξεπεράσει τον άλλο στα παιχνίδια του πρωταθλήματος. Εγώ μιλώντας σαν μέλος της ομάδας του Άρη μπορώ να πω πως μόλις γινόταν η κλήρωση του πρωταθλήματος, αυτό που μας ενδιέφερε πρωτίστως ήταν πότε θα παίξουμε με τον παοκ και πως θα τον κερδίσουμε και στους δύο γύρους. Το ίδιο ίσχυε και για τους αντιπάλους μας που έβλεπαν ως βασικό τους αντίπαλο τον Άρη και είχαν επίσης ως στόχο την επικράτηση απέναντι μας. Και επειδή σαν ομάδα ήμασταν αρκετά καλύτεροι όλα εκείνα τα χρόνια, καταφέραμε να δημιουργήσουμε τη σπουδαία παράδοση που μας ήθελε να μην χάνουμε από τους «γείτονες», αλλά μέχρι εκεί.
Η κατάκτηση του κυπέλλου το 1970 μας έφερε στην κορυφή, κάτι που οι παίκτες αλλά και οι παράγοντες πανηγύρισαν και γλέντησαν, κάποιοι από εμάς για μήνες! Ωστόσο εκείνη η ομάδα ενώ είχε αγγίξει τον ουρανό δεν έμεινε εκεί. Οι παράγοντες και οι παίκτες είχαν έλλειψη παιδείας και δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν τη θέση στην οποία είχαμε βρεθεί. Κάποιοι παράγοντες αντί να δουν μπροστά, άρχισαν να μαλώνουν για τη δόξα, ποιος θα πάρει μεγαλύτερο μερίδιο. Οι παίκτες ήμασταν άμαθοι σε τέτοιο επίπεδο πρωταθλητισμού. Κανένας δεν μας έδειξε πώς να διαχειριστούμε την κατάσταση και να συνεχίσουμε στον ίδιο ρυθμό συνεχίζοντας την επιτυχία και διατηρώντας τον Άρη ψηλά. Ο Τσίριτς ήταν ένας σπουδαίος προπονητής αλλά όταν κατέκτησε το κύπελλο έμεινε εκεί και αυτός. Γιατί άλλο είναι για έναν δάσκαλο να διδάσκει απλά ένα μάθημα και άλλο να δίνει να καταλάβουν οι μαθητές του το νόημα αυτού. Η εσωστρέφεια, το «βόλεμα» όλων με την κατάκτηση του κυπέλλου απέναντι στον «αιώνιο αντίπαλο» παοκ μας εμπόδισε να δούμε πιο μακριά. Δεν επενδύθηκαν πολλά σε αυτή την ομάδα, δεν ενισχύθηκε. Αν δούμε τους δίπλα, τους μονίμως «από κάτω» μας θα δούμε πως αυτοί μετά από πολλές δεκαετίες αποτυχιών, κατόρθωσαν και διδάχτηκαν από τα λάθη τους. Ξεπέρασαν εν μέρει τη νοοτροπία πως τα πάντα είναι να κερδίζουμε τον Άρη και προχώρησαν μπροστά έχοντας επιτυχίες πρωτόγνωρες για το επίπεδο τους. Γίνανε τελικά δύναμη ενώ εμείς μείναμε στάσιμοι παρότι ήμασταν πολύ ανώτεροι. Ο Άρης ήταν σωματείο και παρέμεινε σωματείο όταν όλοι οι άλλοι εκμοντερνίστηκαν και έγιναν ανώνυμες εταιρίες.
Τα προβλήματα που είχε ο Άρης από τότε, παραμένουν και συντροφεύουν την πορεία της ομάδας μέχρι και σήμερα, στην επαγγελματική πλέον εποχή. Οι κηφήνες πρέπει να αντικατασταθούν με μέλισσες για να παραχθεί μέλι. Πρέπει να έρθουν άνθρωποι που θα παραμερίσουν τα προσωπικά συμφέροντα και θα βάλουν μπροστά τον Άρη πάνω από όλα! Κατανοώ πως είναι αρκετά δύσκολο να γίνει αυτό, καθώς οι ομάδες είναι εταιρίες και το χρήμα επισκιάζει τα πάντα. Ωστόσο μόνο αν τον Άρη τον «τρέξουν» άνθρωποι που αγαπάνε πραγματικά τον σύλλογο, θα δούμε κάτι διαφορετικό από αυτά που βλέπουμε τόσα χρόνια.
Η ευστροφία και οι εξαιρετικές γνώσεις του Νίκου Χρηστίδη, σε συνδυασμό με τις καυστικές αλλά και μάλλον επιτυχημένες του παρατηρήσεις πάνω στη νοοτροπία της ομάδας μας, μιας νοοτροπίας που ίσως και να μην έχει αλλάξει πολύ από τη δεκαετία του 70, ήταν ο καλύτερος τρόπος για να κλείσει η κουβέντα μας και να μας κάνουν να αναρωτηθούμε…
Αυτός ήταν ο Νίκος Χρηστίδης, ένας ζωντανός θρύλος της ομάδας μας και όχι μόνο, ίσως ο καλύτερος Έλληνας τερματοφύλακας όλων των εποχών, ένα γνήσιο τέκνο του συλλόγου μας.
Βασίλης Δερμεντζόγλου
Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του παίκτη και κατ'επέκταση το αρχείο της aris.re
001 Ο Χρηστίδης κατά τη διάρκεια της συνέντευξης στο Σπορτς καφέ του γηπέδου Βικελίδης
002 Ο Χρηστίδης λαμβάνει τιμητική πλακέτα από τον Ερασιτέχνη δια χειρός του Χουλιάν Κουέστα
003 Ο Χρηστίδης εν δράσει
004 Ο Χρηστίδης στις αρχές της δεκαετίας του 70
005 Φάσεις από το κύπελλο του 70: Με τον Ψηφίδη μετά τη λήξη, με τον πατέρα του αμέσως μετά και αγκαλιάζοντας το τρόπαιο
006 Ένα σπάνιο ντοκουμέντο, το πρώτο δελτίο του Χρηστίδη στον Άρη