Το 2023 οδεύει προς το τέλος του και ένα νέο έτος ανατέλλει στην γρήγορη και πολυσύνθετη εποχή που διανύουμε. Ο χρόνος κυλάει πιο γρήγορα από ότι είχαμε φανταστεί όταν ήμασταν μικρότεροι, και το χάσμα ανάμεσα στη δική μας, μοντέρνα εποχή, και στον παλιό ρομαντικό καιρό μεγαλώνει με έναν ρυθμό που μάλλον δεν θέλω να ακολουθήσω, αφού νιώθω πως με συνεπαίρνουν περισσότερο τα παλιά.
Ανάμεσα μας υπάρχουν κάποια σπουδαία "κομμάτια" του παρελθόντος, κάποιοι άνθρωποι που, κόντρα στο πείσμα των καιρών, εκπροσωπούν μια άλλη Ελλάδα. Μια στόφα ανθρώπων που δεν έχει εκλείψει ακόμη, αλλά επιμένει να βρίσκεται ανάμεσα μας, υπενθυμίζοντας μας αυτά που έχουν παρέλθει, αξίες που έχουμε χάσει, αλλά και πράγματα που έχουμε κερδίσει με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη μας.
Ο Στέφανος Καλφάκης είναι ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του συλλόγου μας. Ένα κομμάτι μικρό, αλλά περιεκτικό σε αναμνήσεις και συναισθήματα. Ο Στέφανος είναι από τους λίγους ανθρώπους που μπορούνε να συνδέσουν τη σημερινή εποχή με τον παλιό καιρό, μάλλον ο τελευταίος που μπορεί να καυχηθεί πως αγωνίστηκε ως συμπαίκτης με τον Κλεάνθη Βικελίδη, που σκόνισε τα πόδια του στα εγκαίνια του γηπέδου Χαριλάου, που παρακολούθησε από κοντά την ιστορία του συλλόγου μας από το 1945 μέχρι σήμερα!
Τον συνάντησα αρχές Δεκεμβρίου του 2019, αλλά όταν μου είπε πως τα γενέθλια του είναι στις 25 Δεκεμβρίου, δεν μπορούσα να βγάλω το αφιέρωμα αυτό νωρίτερα! Ο Στέφανος είναι σε καταπληκτική φόρμα για την ηλικία του και αμέσως πιάσαμε μια συζήτηση που θα ζήλευαν πολλοί από αυτούς που «νιώθουν» Άρη.
Το όνομα Καλφάκης δεν έχει γράψει ένδοξες σελίδες στην ιστορία του συλλόγου. Ωστόσο υπήρξε αναπόσπαστο μέλος της δεύτερης ομάδας μας για πάνω από 5 χρόνια, από το 1948 μέχρι το 1955 περίπου, ενώ στο διάστημα αυτό έπαιξε και σε αρκετά παιχνίδια της Α ομάδας, πετυχαίνοντας μάλιστα και 6 τέρματα!
Ξεκινώντας από την πολύ αρχή, ο Στέφανος Καλφάκης γεννήθηκε τα Χριστούγεννα του 1929 στην Τούμπα από πατέρα Κρητικό και μητέρα Σμυρνιά. Πέρασε τα πρώτα χρόνια της παιδικής του ηλικίας στις αλάνες της περιοχής, παίζοντας με τα υπόλοιπα παιδιά της γειτονιάς ποδόσφαιρο, έχοντας ως ινδάλματα τους ποδοσφαιριστές του τρομερού προπολεμικού Άρη. Η κατοχή τον βρήκε να προσπαθεί, όπως οι υπόλοιποι Θεσσαλονικείς, να επιβιώσει, αλλά χωρίς να παραλείπει να ασχολείται με το αγαπημένο του άθλημα. Βρέθηκε στη ΜΕΝΤ, ομάδα της Β’ τοπικής κατηγορίας, όπου διακρίθηκε αγωνιζόμενος στη θέση του πλάγιου επιθετικού. Η καρδιά του όμως ανήκε πάντα στον Άρη, και όταν από την ομάδα των κιτρίνων του έδωσαν το πράσινο φως για να ενταχθεί στο ρόστερ τους, αυτός δεν δίστασε στιγμή να μεταπηδήσει εκεί, παρότι η ομάδα του δε συναίνεσε στη μεταγραφή. Πήγε λοιπόν στον Άρη το 1949, με καθεστώς τιμωρίας 12 μηνών, σε ηλικία 19 περίπου ετών.
«Το γήπεδο στη ΜΕΝΤ βρισκόταν στο σημείο που σήμερα βρίσκεται το δημοτικό σχολείο απέναντι από το κλειστό γήπεδο μπάσκετ», θυμάται ο Στέφανος, «βέβαια όταν λέμε γήπεδο να φανταστείτε μια απλή αλάνα με πέτρες και σκληρό χώμα. Η ΜΕΝΤ έπαιζε στις κατώτερες κατηγορίες των τοπικών πρωταθλημάτων και το όνειρο μου ήταν να αγωνιστώ στον σπουδαίο Άρη, που ήταν και η ομάδα της καρδιάς μου. Είχα φίλους στον Άρη και με ήθελε και ο προπονητής του, οπότε πήγα και έκανα δελτίο παρότι η ΜΕΝΤ δε συναίνεσε. Έτσι αναγκάστηκα να μπω τιμωρία για ένα χρόνο, χωρίς να έχω δικαίωμα να αγωνιστώ σε παιχνίδι του Άρη πριν περάσει το χρονικό αυτό διάστημα».
Την πρώτη του εμφάνιση την κάνει σε ένα διεθνές φιλικό, στις 2 Ιουλίου 1950 εναντίον της πανίσχυρης αυστριακής Νίκολσον, πρωταθλήτριας μέσης Ευρώπης εκείνη την εποχή. Ο Άρης από το ξεκίνημα βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο και ο Αγγελάκης, προπονητής του εκείνη την εποχή, περνάει τον Στέφανο στο 25’ στη θέση του Καλογιάννη. Ο Άρης υπέστη τελικά μια μεγάλη ήττα, αλλά ο νεαρός αφήνει καλές εντυπώσεις παρά το μέγεθος των αντιπάλων.
Την επόμενη σεζόν βρίσκεται στη Β ομάδα, στην οποία θα αγωνιστεί τα επόμενα χρόνια έχοντας πολλές επιτυχίες. Θα αγωνιστεί και σε έναν αριθμό φιλικών αγώνων της πρώτης ομάδας, κάνοντας την πρώτη του εμφάνιση ως βασικός σε ένα φιλικό παιχνίδι στην Κοζάνη, στις 20 Αυγούστου 1950. Ο Άρης κερδίζει με 1-5 αλλά ο Στέφανος δεν πετυχαίνει γκολ.
Είναι ο καιρός που ο Άρης ετοιμάζει το νέο του γήπεδο, το θρυλικό Χαριλάου. Ο Στέφανος πετυχαίνει το πρώτο του γκολ με την πρώτη ομάδα σε ένα παιχνίδι που γίνεται στις 7 Ιανουαρίου 1951, με σκοπό τη συλλογή πόρων για την αποπεράτωση του έργου. Ο δυνατός εκείνη τη σεζόν Αστέρας Αθηνών έρχεται στη Θεσσαλονίκη για να δώσει ένα φιλικό ματς εναντίον του Άρη, του οποίου τα έσοδα διατέθηκαν υπέρ της κατασκευής του Χαριλάου! Στο ημίχρονο αντικαθιστά τον βασικό σέντερ φορ της ομάδας Κίνα. Δεν θέλει πολύ για να πετύχει το γκολ: Στο 50’ με δεξί πλάγιο σουτ ισοφαρίζει τους αθηναίους σε 1-1, σκορ που θα παραμείνει μέχρι το τέλος. Στις 30 Απριλίου θα πετύχει και πάλι γκολ, σε ένα ματς για το κύπελλο Πάσχα, ανάμεσα στον Άρη και στον Ηρακλή. Το παιχνίδι εκείνο έληξε με τον εντυπωσιακό 5-4 υπέρ των κυανόλευκών και χαρακτηριστικό ήταν πως για τον Άρη είχε σκοράρει με πέναλτυ ο τερματοφύλακας Βελλιάδης, ενώ ο ίδιος παίκτης είχε απολέσει δεύτερο πέναλτυ στο 88’, με τον Ηρακλή να σκοράρει το πέμπτο γκολ του στις καθυστερήσεις! Ο Στέφανος είχε πετύχει με κεφαλιά το 3-0 υπέρ του Άρη στο 30’!
«Έπαιζα επιθετικός, έσω δεξιά. Τότε οι ομάδες είχαν στη σύνθεση τους πέντε επιθετικούς, τους έξω στα πλάγια, και τους έσω πίσω από τον σέντερ φορ. Είχα δυνατό καλό δεξί πόδι, ενώ μπορούσα να σκοράρω και με το κεφάλι. Το γήπεδο Χαριλάου ετοιμαζόταν με πυρετώδεις ρυθμούς. Θυμάμαι πως οι εστίες είχαν διαφορετικό προσανατολισμό, δηλαδή κοιτούσαν προς την Παπαναστασίου και την Αλκμήνης. Αργότερα όμως τις έφεραν στις θέσεις που είναι σήμερα. Φυσικά δεν υπήρχε χόρτο, εγώ προσωπικά δεν έπαιξα ποτέ σε πράσινο γήπεδο».
Η σύνθεση του Άρη στο πρώτο επίσημο παιχνίδι στο Χαριλάου για το πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης, εναντίον του Θερμαϊκού. Ο Στέφανος είναι ο δεύτερος από δεξιά, στην κάτω σειρά, δίπλα στον Λεωνίδα Ποζάνη
Μια ιστορική σεζόν ξεκίνησε το 1951-52, καθώς ο Άρης αποκτάει επιτέλους το δικό του γήπεδο, το θρυλικό Χαριλάου. Είναι η σεζόν του Στέφανου, που έχει πλέον την εμπιστοσύνη του προπονητή του και έχει προβιβαστεί στην Α ομάδα του Άρη, όπου είναι πλέον βασικός στο ξεκίνημα των αγώνων! Αγωνίζεται σε δύο δύσκολα διεθνή φιλικά παιχνίδια, εναντίον των τουρκικών Γαλατά Σαράι και Ντεμίρ Σπορ που επισκέπτονται την πόλη μας στα πλαίσια της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 1951. Ωστόσο το πιο ιστορικό παιχνίδι στο οποίο ο Στέφανος λαμβάνει μέρος είναι το θρυλικό παιχνίδι εναντίον του Ολυμπιακού στα πλαίσια των εγκαινίων του γηπέδου του Άρη! Στις 4 Νοεμβρίου 1951 ο Στέφανος είναι στη βασική ενδεκάδα που εγκαινιάζει το νέο μας γήπεδο:
«Ήταν ένα παιχνίδι που αναμέναμε όλοι με αγωνία. Το γήπεδο ήταν κατάμεστο με κόσμο. Κερκίδα βέβαια είχε από μια πλευρά μόνο, αλλά ο κόσμος γέμισε κάθε άκρη του χώρου. Είχα και μια φωτογραφία με τη σύνθεση του Άρη, θα προσπαθήσω να τη βρω και να σου τη δώσω». (τη βρήκαμε εμείς σε εφημερίδα της εποχής και σας την παραθέτουμε)
Οι παίκτες του Ολυμπιακού και του Άρη πριν το παιχνίδι εγκαινίων του γηπέδου Χαριλάου, στις 4 Νοεμβρίου 1951. Ο Στέφανος είναι στο κέντρο, στην κάτω σειρά.
Ο Στέφανος είναι βασικός επιτέλους στα πρώτα του επίσημα ματς του Άρη: Στο κύπελλο εναντίον του Μελιτέα στις 7 Νοεμβρίου 1951, το πρώτο επίσημο ματς του Άρη στο Χαριλάου, πετυχαίνει χατ τρικ, καθώς σκοράρει τα τρια από τα έξι τέρματα της ομάδας! Το ματς αυτό έγινε τρεις μέρες μετά τα εγκαίνια του γηπέδου, ενώ στις 11 Νοεμβρίου 1951, μια βδομάδα μετά τα εγκαίνια, ο Άρης φιλοξενεί τον Θερμαϊκό στο πρώτο επίσημο ματς για το τοπικό πρωτάθλημα! Ο Άρης κερδίζει με 3-2 με τον Στέφανο να έχει πετύχει το ένα από τα γκολ του Άρη!
Όλα δείχνουν πως ο νεαρός έχει λαμπρό μέλλον στον Άρη, όμως ξαφνικά η έρευνα μας σταματάει να τον βρίσκει στις συνθέσεις του Άρη. Αγωνίζεται τελευταία φορά στις 28 Νοεμβρίου 1951 και τον βρίσκουμε μετά ξανά σε ομάδα του Άρη τον Σεπτέμβριο του 1953, σχεδόν δύο χρόνια μετά! Τι έχει συμβεί:
«Οι καιροί εκείνοι ήταν εντελώς διαφορετικοί από σήμερα. Το φθινόπωρο του 1951 έπρεπε να πάω να υπηρετήσω τη στρατιωτική μου θητεία. Ήταν δύο χρόνια δύσκολα, κατά τα οποία πήρα πολύ λίγες άδειες. Τότε οι ομάδες δεν μπορούσαν να φροντίζουν για τους παίκτες τους, τουλάχιστον για αυτούς που δεν ήταν μεγάλα ονόματα. Αναγκαστικά απείχα από την ομάδα και πήγε πίσω η καριέρα μου. Όταν επέστρεψα μετά από δύο χρόνια η θέση μου στην πρώτη ομάδα είχε χαθεί, αλλά επέστρεψα στη Β ομάδα».
Η Β ομάδα του Άρη της σεζόν 1954-55 και τα ονόματα των παικτών της. Ο Στέφανος είναι ο δεύτερος από αριστερά.
Το 1953-54 ο Στέφανος παίζει λίγο, σε μια σειρά φιλικών αγώνων το φθινόπωρο του 1953. Συνεχίζει για μια ακόμη χρονιά, ενώ είναι ήδη 25 ετών, και έχει μια τελευταία διάκριση με τη Β ομάδα: Η ομάδα μας φτάνει στον τελικό της κατηγορίας των αναπληρωματικών ομάδων και εκεί κατακτάει τον τίτλο, κερδίζοντας την Καλαμαριά.
Στις 22 Μαΐου 1955 παίζει το τελευταίο του παιχνίδι με την πρώτη ομάδα του Άρη, πάλι εναντίον του Απόλλωνα Καλαμαριάς. Μου δείχνει μια φωτογραφία από την αναμέτρηση με τη σύνθεση του Άρη:
«Ποζάνης, Νανάκος, ο ναύαρχος, ο Παπαγγέλου και όλοι οι άλλοι, φίλοι μου από τα νεανικά μου χρόνια στον Άρη. Έκανα πολύ παρέα με τον Παναγούλια, τον Ποζάνη και τον Παπουτσόπουλο, όλοι τους πολύ καλά παιδιά. Οι περισσότεροι έχουν δυστυχώς «φύγει», αλλά μετά χαράς πληροφορήθηκα από εσένα πως ο Λεωνίδας ζει ακόμη. Δυστυχώς τα χρόνια εκείνα τα πράγματα ήταν αλλιώς. Δεν βγάζαμε χρήματα και έπρεπε κάπως να βιοποριστούμε. Τα τελευταία χρόνια της καριέρας μου δούλευα στον Δήμο, παράλληλα με το ποδόσφαιρο. Ήταν όμως δύσκολα και τελικά έπρεπε να σταματήσω. Το 1955 κρέμασα τα παπούτσια μου και από τότε δεν ασχολήθηκα ξανά ενεργά με το ποδόσφαιρο. Ωστόσο πάντα παρακολουθούσα και παρακολουθώ την πορεία του Άρη».
Το τελευταίο παιχνίδι του Στέφανου, εναντίον της Καλαμαριάς, στις 22 Μαΐου 1955. Η σύνθεση του Άρη έχει σπουδαία ονόματα, όπως του Ποζάνη, Νανάκου, Γκαντίνα, Γρηγοριάδη και Χατζηκώστα.
Ο Στέφανος είναι χαρούμενος, φαίνεται στο πρόσωπο του πως η συζήτηση μας τον ευχαρίστησε πάρα πολύ. Η κόρη του Ελένη και ο γαμπρός του Μανώλης μου είπανε αργότερα πως του έκανα το καλύτερο δώρο για τις γιορτές!
Στο σημείο αυτό βγήκαμε τις καθιερωμένες φωτογραφίες μαζί, στο χριστουγεννιάτικο δέντρο του σπιτιού της κόρης του, όπου έγινε η συνέντευξη. Αυτές τις φωτογραφίες που κρατάω για πάντα δικές μου και είναι η καλύτερη ανταμοιβή μου για το έργο μου!
Ο Στέφανος σήμερα λοιπόν γίνεται 94 και οι ευχές μου είναι να τα χιλιάσει! Και θα τα χιλιάσει, γιατί πεθαίνουν μόνο όσοι ξεχνιούνται. Και το μόνο σίγουρο είναι πως ο Στέφανος δεν θα ξεχαστεί ποτέ, από τους δικούς του που τον αγαπάνε αλλά πλέον και από τους φίλους του Άρη που νιώθουν και εκτιμούνε τα μικρά κομμάτια της ιστορίας του συλλόγου, που τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο, συνθέτουνε την πιο όμορφη εικόνα στον κόσμο!
Καλά Χριστούγεννα, χρόνια πολλά!
ΔΕΡΜΕΝΤΖΟΓΛΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ
Ο Στέφανος Καλφάκης το 2019, όταν και δόθηκε η συνέντευξη, στις αρχές της ένατης δεκαετίας της ζωής του. Μέσω της σελίδας μας στέλνει χαιρετισμούς και ευχές σε όλους τους φίλους του Άρη
